Recensie: De Dingen die voorbijgaan

10 december 2016, 22:03 | Jeroen

Na zijn regie van De Stille Kracht is De Dingen die Voorbijgaan het tweede project van het Couperus drieluik van Ivo van Hove voor de Toneelgroep Amsterdam. De psychologische roman Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan uit 1906 moest een ‘ontzettende, ontzaglijke tragedie’ worden. De bewerking van Van Hove is dat zeker geworden.

Visueel spektakel

Zoals altijd is het beeld wat wij als kijker zien goed verzorgd bij de voorstellingen van De Toneelgroep Amsterdam. Sober, overzichtelijk en toch spectaculair. Jan Versweyveld heeft voor elke voorstelling weer een nieuw idee en het past. Hij is een tovenaar met licht en zijn scenografie is adembenemend.

Het stuk draait om lust. Seksuele lust die niet te beteugelen is. Iedereen is er mee bezig en iedereen zijn leven draait erom. Zo sterk dat het ze verblind. Het verblind ze voor wat er is. Wat dreigt en wat ze vernietigd.

Lot (Aus Greidanus jr.) en Elly (Abke Haring) zijn de jongste generatie en willen ontsnappen aan de ondergang, maar het noodlot van de familie zal ook hun grijpen. Het vonnis over de familie was gevelt toen Ottilie (Frieda Pittoors) en Takma (Gijs Scholten van Aschat) een overspellige relatie begonnen en op een avond de man van Ottilie vermoordde. Dokter Roelofsz (Fred Goessens) vervalste de autopsie uit zijn liefde voor Ottilie, die nooit beantwoord werd. Alleen in de vorm van chantage. Ze moest wel, om hem stil te houden.

Als de bal rolt

Een en al ellende. Iedereen weet dat er iets niet klopt, maar niemand spreekt erover. Iedereen leeft en handelt zonder na te denken of vragen te stellen. Tot het punt waarop wij ze als publiek ontmoeten. En als de bal eenmaal rolt is er geen houden aan. Een ‘ontzettende, ontzaglijke tragedie’.

De acteerprestaties waren als altijd sterk. Heel consequent en dat is moeilijk in een stuk als deze. Dezelfde toon houden en jezelf niet laten gaan tot het moment er is betekend totale controle over de emoties. En die schuilen in elke dialoog. Prachtig om te zien hoe als het moment er is ze eerlijk en duidelijk zijn.