Huis Marseille: The Third House Owner
8 mei 2018, 13:03 | Jeroen
In een huis dat zo oud is als Huis Marseille – 353 jaar – lopen de vele bewonersgeschiedenissen door elkaar heen, evenals de sporen en bouwstijlen die ze erin achterlieten. De eerste eigenaar, Isaac Focquier, was degene die het huis in 1665 liet bouwen en er de naam ‘Marseille’ aan gaf, die hij in gouden letters op de gevel liet zetten.
In latere eeuwen zorgden anderen voor toevoegingen, zoals het prachtige stucwerk in de gang. Niet alle voormalige bewoners zijn nog zichtbaar in de stijlen van het huis aanwezig, maar sommigen lieten ter herinnering een geschilderd portret na. Zoals Wouter Valckenier, de derde huiseigenaar, die Huis Marseille in 1683 heeft aangekocht en er tot zijn dood heeft gewoond, waarna het pand in 1709 opnieuw werd verkocht. Het portret uit 1684 van Wouter Valckenier in japonse rok inspireerde de hedendaagse Japanse kunstenares Chikako Watanabe tot het maken van een associatieve installatie waarvan de titel naar Wouter Valckenier verwijst.
Een associatieve installatie gebaseerd op de geschiedenis van Huis Marseille
In The Third House Owner gebruikt Watanabe een associatieve manier van verhalen vertellen om Huis Marseille te verbinden met de stad waarnaar het vernoemd is en met het Verre Oosten, waar de Vereenigde Oostindische Compagnie handel dreef. Dit alles wordt door Watanabe op een verrassende manier uitgewerkt. In Marseille filmde ze de calanques: de karakteristieke, steile, witte rotsformaties van kalksteen langs de kust. Ook toog ze naar de zeepfabriek van Marius Fabre in Salon-de-Provence, waar sinds 1900 volgens traditioneel recept en op ambachtelijke wijze de savon de Marseille geproduceerd wordt. Voor haar installatie voorzag ze de olijfkleurige zeepblokken van een eigen stempel met een zeehond, geïnspireerd op de tijd van de Oude Grieken waarin de Phocaeërs de kolonie Massalia stichtten: het hedendaagse Marseille. Op hun munten vond men de beeltenis van de zeehond, die refereerde aan de Griekse betekenis van de naam van hun stad Phocaea. De diverse bewonersgeschiedenissen van Huis Marseille en de bron van de naam, de stad in Zuid-Frankrijk, worden in deze installatie opgeroepen en op een onverwachte – niet-chronologische manier – aan elkaar verbonden.
Caroline Hanken schrijft de geschiedenis van de bewoners van Huis Marseille
In september 2019 is het twintig jaar geleden dat het fotografiemuseum Huis Marseille werd opgericht, en in de aanloop naar dit feestelijke moment organiseert Huis Marseille een aantal tentoonstellingen met de focus op eigen collectie en geschiedenis. The Third House Owner van Chikako Watanabe vormt onderdeel van dit programma. Watanabe liet zich inspireren door het onderzoek dat Caroline Hanken heeft gedaan voor haar boek over de bewonersgeschiedenis van Huis Marseille, dat in september 2019 zal verschijnen en wordt uitgegeven door nai010.
Waar: Huis Marseille in Amsterdam
Wanneer: 9 juni – 2 september 2018
Foto: Videostill uit mixed-media installatie ‘The Third House Owner, 2018’ © Chikako Watanabe
