Rijksmuseum: 'Feest' door Van der Elsken
24 oktober 2020, 22:19 | Jeroen
Het Rijksmuseum en Nederlands Fotomuseum hebben een ontwerp voor een nooit uitgegeven fotoboek ontdekt in de nalatenschap van Ed van der Elsken. Eind 2019 verwierven beide musea de nalatenschap van de bekende Nederlandse fotograaf. Onder de vele verrassingen en vergeten foto’s was ook het ontwerp voor het fotoboek feest, dat Van der Elsken tussen 1950-1960 maakte. Om onbekende redenen is het nooit tot een publicatie gekomen. feest bevat een aaneenschakeling van feestelijke gebeurtenissen en de roes die daarop volgt. De twee musea geven, in overleg met de familie, het boek nu postuum uit. Het boekontwerp maakt ook een onderdeel uit van de tentoonstelling Ed van der Elsken: Crazy World, die op 30 oktober opent in het Rijksmuseum.
feest is vanaf 24 oktober verkrijgbaar via rijksmuseumshop.nl, de shop van het Nederlands Fotomuseum en in de boekhandel. De uitgave feest is een samenwerking tussen het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum.
Beeld: Juichend publiek bij het concert van Louis Armstrong and His All Stars, in de veilinghallen in Blokker (nh) 10 mei 1959 © Ed van der Elsken.
Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum: Juist zijn fotoboeken hebben Ed van der Elsken internationale bekendheid gegeven. Dat maakt de ontdekking van feest extra bijzonder. feest geeft een tijdsbeeld van de jaren ‘50 en begin jaren ‘60. Je ziet uitersten, van kermis tot staatsbezoek, van glimlach tot traan. Je ziet verbinding en ontlading en bovenal wat mensen samenbrengt.
De ontdekking van feest
Met veel liefde en zorg werd de artistieke nalatenschap in het houten huis aan de IJsselmeerdijk in Edam beheerd door Anneke Hilhorst, de weduwe van Ed van der Elsken. Eind 2019 besloot zij de nalatenschap over te dragen aan het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum. Daarmee begon voor de conservatoren het onderzoek naar de uit meer dan 11.000 werken bestaande werkarchief van Van der Elsken.
Onder de vele verrassingen was ook het ontwerp voor het fotoboek feest. Ed van der Elsken stelde dit ontwerp samen rond dezelfde tijd waarin hij aan Sweet Life werkte. Voor feest putte hij rijkelijk uit oudere en recente foto’s uit zijn archief. De foto’s laten allerlei feestende mensen met al de vreugde en het plezier dat daarbij hoort, zien, maar ook het zweet en de tranen wanneer het feest weer afgelopen is. De basis van het boek vormt een groep van 134 foto’s. De vroegste opnamen zijn van rond 1950, kort nadat Van der Elsken zijn carrière begon, de laatste opnamen zijn uit 1960. Wanneer Van der Elsken aan het boekontwerp begon, hoelang hij eraan werkte en in welk stadium hij is blijven steken, is onbekend. Het bestaan van een door hem zelfgemaakte cover met titel, de selectie van de foto’s en de aantekening over de omvang suggereert dat hij een heel eind was gekomen. Waarom Van der Elsken het bij het onvoltooide ontwerp heeft gelaten, is niet duidelijk.
feest, 60 jaar later
Het boek dat op 24 oktober verschijnt, wordt ingeleid door Birgit Donker, directeur Nederlands Fotomuseum en Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum. De samenstelling en het nawoord zijn verzorgd door Mattie Boom en Hans Rooseboom, conservatoren fotografie Rijksmuseum.
feest
ISBN Nederlandse editie: 978–94–6208–606–7
ISBN Engelse editie: 978–94–6208–607–4
Formaat 17,5 × 11,5 cm
Omvang 224 pagina’s
Verkoopprijs 19,50
Ed van der Elsken: Crazy World in het Rijksmuseum
Op 30 oktober opent de tentoonstelling Ed van der Elsken: Crazy World, waarin het werkarchief van de fotograaf centraal staat. Met de verwerving van Ed van der Elskens artistieke nalatenschap samen met het Nederlands Fotomuseum is het nu bij uitstek mogelijk een inzicht te geven in de werkwijze van een van de bekendste Nederlandse fotografen. De ruim 100 objecten – waaronder het ontwerp voor het fotoboek feest – laten zien hoe Van der Elsken te werk ging en maken het mogelijk om over zijn schouder mee te kijken.
Ed van der Elsken: Crazy World is van 30 oktober 2020 t/m 10 januari 2021 te zien in het Rijksmuseum en is gemaakt in samenwerking met het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt door Fonds 21.
Feest in het Nederlands Fotomuseum
Vanaf 30 oktober is er een mini-expositie in het Nederlands Fotomuseum met 7 foto’s uit het boek feest in combinatie met de bijhorende contactvellen. De contactvellen maken duidelijk hoe Ed van der Elsken te werk ging en welke keuzes hij tijdens het fotograferen en later in de Donkere Kamer maakte.
De nalatenschap van Ed van der Elsken is voor een groot deel geschonken door Anneke Hilhorst en deels aangekocht dankzij het Mondriaan Fonds, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Themafonds Fotografie en Video en haar Dura Kunstfonds), deelnemers van de BankGiro loterij, Paul Huf Fonds/Rijksmuseum Fonds en het Marque Joosten & Eduard Planting Fonds/Rijksmuseum Fonds.
