Een avond minder alleen
6 oktober 2014, 16:41 | Jeroen
Alles went, behalve isolement. Dat is de slogan van de stichting waar ik voor werk. Naast een slogan is het ook de reden dat ik me elke dag blijf inzetten. Elke dag, alsof het mijn laatste is.
Want wie van ons heeft zich niet eens alleen gevoeld? Starend in de verte, hopend op het lichtje dat aan de horizon zal verschijnen en zegt: “Alles komt goed.”
Een glimlach verschijnt op je gezicht, zo eentje die te lang in het donker verscholen was. Je kan eindelijk zonder twijfel gaan slapen, want morgen, morgen wordt een mooie dag…
Die drie puntjes zeggen genoeg. Het zijn de tekens van het sluimerende verraad van de eventuele belofte, hoop. De hoop die vervliegt voor mensen die zich alleen voelen. Eenzaamheid…een killer.
Maar wat is eenzaamheid nu eigenlijk? Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, van geïsoleerd te zijn van ‘de anderen’. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten. Tal van factoren, zoals lichamelijke gezondheid, sociale vaardigheden, de leefsituatie, leefomgeving, levensgebeurtenissen, persoonlijkheidsfactoren en het sociaal netwerk beïnvloeden gevoelens van eenzaamheid. Dit in direct verband met de inhoud van relaties die men heeft en die men wenst te hebben. Wanneer hierin geen evenwicht is, kan eenzaamheid ontstaan. Belangrijk punt hierbij is dat eenzaamheid iets anders is dan sociaal isolement: eenzaamheid is een gevoel, sociaal isolement een situatie. Anders gezegd: er is wezenlijk verschil tussen alleen zijn, en je alleen voelen.
De functie van eenzaamheid is, net als pijn, een signaal dat er iets niet in orde is. Bij eenzaamheid gaat het om de ervaring van alleen zijn. Het is een signaal om op zoek te gaan naar ‘de anderen’. Een duiding dat er een potentieel bedreigende situatie ontstaan is. Want alleen overleef je een stuk moeilijker in de wildernis. Die ‘anderen’ zijn vaak degenen bij wie men zich thuis zou kunnen voelen, waar men geaccepteerd en gewaardeerd wordt.
Het verschijnsel dat mensen alleen zijn en zich alleen voelen, lijkt in de westerse geïndividualiseerde maatschappij toe te zullen nemen gezien de groei van het aantal alleenstaanden. In Nederland zou 4 tot 22% van de bevolking geregeld of vaak last hebben van eenzaamheid (1997). In 2012 gaf bijna 40 procent van de bevolking van 19 jaar en ouder aan eenzaam te zijn.
Naast het feit dat het een zeer onprettig gevoel is, is ook nog eens aangetoond dat mensen die last hebben van eenzaamheid een verminderde afweer hebben, het is dus ook nog eens ongezond. Eenzaamheid wordt daarnaast in verband gebracht met verschillende ziektebeelden, waarvan depressie het opvallendste is. Vooral doordat veel mensen zelf het idee hebben machteloos te zijn, is het lastig om iets aan eenzaamheid te doen. Erkennen dat het probleem bestaat is voor het individu noodzakelijk voor een succesvolle beïnvloeding. Het doel van deze beïnvloeding is om meer zelfinzicht te creëren, waardoor het individu beter in staat is zijn of haar leven ten goede te veranderen.
Alleen zijn is vreselijk, het vooruitzicht van alleen blijven is nog vele malen erger. Ik hoop dat ik met dit schrijven enige duidelijkheid heb kunnen scheppen in de problematiek en in de erkenning van de ernst ervan. Dat iedereen die het nodig heeft, maar een oplossing mag vinden.
