Recensie: STEL door firma MES
21 september 2012, 08:55 | Jeroen
In het nieuwe (new) Babylon bij Den Haag Centraal Station speelt Firma MES hun voorstelling STEL.
De locatie is prachtig! In een leeg winkelpand op de eerste verdieping zitten we op een gefabriceerde tribune met uitzicht op het stationsplein. Het is net donker geworden, dit geeft een heerlijk nostalgisch gevoel en zonder dat ik het door heb zak ik langzaam weg in mijn stoel genietend van het uitzicht. Een lekker jaren ’50 liedje start in en de voorstelling begint.
Parallelspel
We zien een man binnenkomen met een verhuisdoos. Nadat hij deze heeft neergezet en verguld rond heeft gekeken, horen we iemand op de gang vragen of ze al binnen mag komen. “Ogen dicht”, zegt hij. Met haar ogen dicht komt ze binnen. Dan mag ze haar ogen openen. Vol van geluk kijken ze samen rond. Het is hun nieuwe huis en ze fantaseren over hoe de woning er uit gaat komen te zien. Beide zijn gekleed zoals men dat in de jaren ’50 deed. De tekst past goed bij dit tijdsbeeld.
Terwijl het koppel nog in het huis bezig is gebeurd er iets merkwaardigs. En andere man komt binnen, gekleed in hedendaagse kledij en loopt wat rond. Hij begint te praten in een dictafoon. Een schaars gekleden dame komt binnen en de twee beginnen over en weer wat te ruziën. De andere twee hebben het niet door, reageren totaal niet. Zijn ze dan niet in dezelfde ruimte? Of niet in dezelfde tijd?
Zelfde ruimte, andere tijd. Beide koppels beginnen aan een nieuwe start. Het een in de jaren ’50 in een nieuwbouw woning en proberen het verleden achter zich te laten. Het ander in het hier en nu in een oude woning met een nieuwe start op zoek naar wat ze zijn kwijt geraakt.
Parallelspel zou je het kunnen noemen. Scenes volgen elkaar op en lopen door elkaar. Telkens de twee koppels in de ruimte. Wat het spannend maakt is dat het lijkt alsof ze elkaar soms zien. Kijken elkaar lang aan, maar er wordt niks gezegd. Wij als kijker moet dan zelf uitmaken of ze elkaar ineens wel zien en waarom om nu wel en dan ineens weer niet. Omdat er niet op wordt gereageerd wordt je als kijker uitgedaagd. Ja gaat zelf fantaseren over wat er aan de hand zal zijn.
Zo ook over de twee verhaallijnen. Het koppel uit de jaren ’50 lijkt in het begin een en al geluk en liefde. Al snel is te merken dat de man snel tevreden is met weinig en een gemiddeld bestaan. De vrouw laat echter langzaam merken dat ze niet voor minder wil settelen. Ze wil zich niet in haar rol van huisvrouw schikken. Hadden ze een baby of willen ze een baby en lukt het niet? Er wordt mee gespeeld en wij als kijker worden vrijgelaten dit in te vullen, er worden hints gegeven, maar het wordt niet uitgesproken. Heerlijk wat mij betreft! Laat de kijker bepalen en invullen. Het is net een boek, maar dan omgekeerd. Je krijg het beeld en mag met je eigen fantasie de gebeurtenissen invullen.
Het hedendaags koppel praat langs elkaar heen, leeft langs elkaar heen. De man is meer bezig met wat er niet is dan wat wel. Hij filosofeert hier en daar in zijn dictafoon over het leven, maar ziet niet dat hij vlucht voor het verleden en het heden. En dat heden probeert hij met snelle praat van zich weg te duwen. Vooral zijn relatie neemt hij niet al te serieus, hij luistert totaal niet naar wat zijn vriendin wil of hoe ze zich voelt. En telkens als ze een poging doet dit te delen, maakt hij haar belachelijk. Het is pijnlijk te zien hoe ze haar best doet hem te bereiken, zonder succes. Ze schikt zich in haar rol en kruipt terug in haar schulp.
Je wacht erop, maar het komt niet. De koppels komen elkaar uiteindelijk niet tegen, de werelden blijven parallel, de verhaallijnen botsen niet. De climax van het verhaal ligt hem misschien in de mooie scene waar we een replay zien van een parallelle dialoog. Perfect wordt de scene twee keer herhaald, waarna een gloeilamp met een doffe klap op het beton uit elkaar ploft.
Er wordt veel aan de kijker gevraagd. Hiermee geeft Firma MES aan dat het het publiek intelligent genoeg acht zelf te bepalen wat het met het beeld en het spel doet. Dit is een groot compliment aan de schrijvers en aan het publiek. Dank voor deze voorstelling en beleving!
Nog te zien tot en met 30 september in New Babylon. Voor kaarten klik hier.
