Recensie: The Fountainhead door TGA
4 september 2014, 08:41 | Jeroen
Naar het boek van Ayn Rand is The Fountainhead door de Toneelgroep Amsterdam een snelle kijk in de strijd voor het individualisme zonder echt de kern te raken.
Howard Roark (Ramsey Nasr) is een jonge briljante architect die door zijn eigen pad te volgen zichzelf niet geliefd maakt. Niet bij zijn werkgevers, de pers en zelfs niet bij zijn vrienden. De laatste twee, met name columnist Ellsworth Toohey (Bart Slegers), werken hem zo tegen dat de opdrachtgevers hem liever vermijden.
Zijn beste vriend Peter Keating (Aus Greidanus jr.) volgt wel het geijkte pad en dit brengt hem roem en rijkdom. Wel heeft hij hier de hulp van zijn geniale vriend voor nodig. Keating laat zijn vriend al het werk dat hij maakt controleren en aanpassen. De aanpassingen zorgen voor zijn succes. Niet dat hij hem daar dankbaar voor is. Hij verwijt hem zijn gebrek aan succes en de wil te conformeren.
In het leven van beide heren telt slechts één vrouw. De dochter van de baas. Dominique Francon (Halina Reijn) is hard en kil. Ze weet mensen en dan vooral mannen om haar vinger te winden, zonder er zelf enige vorm emotie bij te voelen. Totdat ze Roark ontmoet. Hij geeft haar een gevoel van genot dat ze nooit voor mogelijk had gehouden. Hierdoor is ze totaal in de ban van Roark. Hoewel ze besluit te trouwen met Peter, omdat het een veiliger keuze is, hoeft Roark maar met zijn vingers te knippen of ze staat bij hem op de stoep.
Dan is er de mediamagnaat Gail Wynand (Hans Kesting). In zijn krant wordt het werk van Peter de hemel in geprezen. Het werk van Roark met de grond gelijk gemaakt. Het is Wynand alleen te doen om zijn macht. Zijn macht om mensen te maken of te breken. Vooral het breken geeft hem plezier. De principes van de mensen die hij hypocriet vindt te doorbreken. Iedereen heeft een prijs. Totdat hij de puurheid van Roark en zijn werk inziet.
De climax vindt plaats wanneer Dominique als spil wordt gebruikt in het plot van Toohey om iedereen ten gronde te richten. Hij zorgt ervoor dat Dominique Wynand moet overtuigen Peter een belangrijke opdracht te geven. De deal is echter dat Dominique twee maanden van Wynand is. Peter zo slap als hij is, accepteert. Toch blijkt de aantrekkingskracht tussen Roark en Dominique krachtiger dan de macht en het geld van Wynand.
Het stuk zit vol mooie kansen voor een prachtig spel van het individu ten opzichte van het collectief. De kracht van het individu ten opzichte van het schaapachtige laffe gedrag van het collectief. Soms komt het boven drijven. Vooral het laatste gedeelte van het stuk na de pauze. Hans Kestings Wynand krijgt de kans meer diepgang te tonen, maar ook de overige personages krijgen in dit gedeelte meer kans zich te tonen. Hierdoor ga je ze beter begrijpen en dan wordt het interessant. De rest van het stuk schiet voorbij en er wordt te veel uitgelegd, waardoor je je als kijker niet begrepen of zelfs dom voelt. Uiteraard is alles tot in de puntjes verzorgd en is het acteer niveau hoog, zoals we van de Toneelgroep Amsterdam gewend zijn. Met meer tijd en oog voor de ontwikkeling van de personages in het stuk had het geweldig kunnen zijn.
