Recensie: Richard III door Toneelgroep Oostpool
30 september 2015, 10:22 | Linda
Richard III van Theatergroep Oostpool in de regie van Joeri Vos kent enkele prachtige vondsten en een originele enscenering. Het sterke spel van Roland Haufe domineert de voorstelling.
Vos zet een moderne Richard III neer, maar wel in de traditionele Britse setting van het koningshuis. De teksten van Shakespeare zijn omgezet naar proza en maken het stuk toegankelijker, maar behouden hun toon en scherpe, duivelsgoede argumentatie. Voor hen die het plot niet kennen, waaronder wellicht de vele middelbare scholieren in de zaal, duurt het even voordat helemaal duidelijk is wie nu wie is en hoe de relaties liggen.
Indrukwekkend
Het beste woord om de hele voorstelling te beschrijven is ‘indrukwekkend’. De meeste personages komen goed uit de verf, maar de meeste lof gaat naar Roland Haufe in de titelrol. Op subtiele wijze navigeert hij van vrolijk grappend via verbaal overrompelend naar akelig waanzinnig. De beroemde verleidingsscène tussen Richard en Anne, de weduwe van de voormalige koning die door Richard om het leven is gebracht, staat als een huis en gaat door merg en been.
Er wordt gespeeld met hoogteverschillen, wat het stuk dynamischer maakt. Er wordt soms gespeeld in de hoger gelegen keuken achter op het podium en bovenop op elkaar gestapelde tafels. Ook de muzikanten staan hoger en prominent in beeld. Het betreft hier niet een klein combo dat wat achtergrondmuziek maakt. De acteurs spelen vaak mee en de muziek wordt als het ware een extra personage waar, soms letterlijk, een rol voor is weggelegd.
Spelen met het publiek
Vos speelt met het concept publiek. Een klein deel van het publiek heeft voorafgaand aan de voorstelling kunnen genieten van een maaltijd, geserveerd door de acteurs op het podium. Deze mensen zitten daar nog met een drankje bij aanvang van het stuk en worden zo onderdeel van het spel. Later nemen zij plaats op tribunes op het podium waardoor de hele voorstelling van twee kanten wordt bekeken. Op verschillende momenten worden deze toeschouwers als ‘het volk’ betrokken bij het spel. Een mooie vondst is om dit publiek de rol van Richmonds leger toe te bedelen in de laatste acte. Richard spreekt zijn troepen (het grote publiek) toe, terwijl zijn opponent Richmond dit bij het kleine publiek doet. Zo ontstaat een interessante dynamiek.
Er zijn minpunten. Het stuk is erg zwaar en tragisch. Tegen het einde van de voorstelling raak je afgestompt bij de zoveelste vervloeking of verwensing en is de harde muziek en de warrige droom van Richard net iets te veel van het goede. Vos probeert wat luchtigheid aan te brengen en dit lukt ook in scènes met de jonge prinsen of de manier waarop Richard het publiek toespreekt. Het op slapstick-achtige manier wegdragen van de dode koning Edward is echter een wat goedkope manier om de stemming te verlichten.
Richard III is nog t/m 17 oktober te zien in o.a. Den Haag, Amsterdam en Rotterdam en is de moeite waard wanneer je houdt van een goede en originele Shakespeare-bewerking. Het sterke spel en de dynamische enscenering compenseren de lange zit en de tragische aard van de voorstelling.
