Het Heijermans Festival
1 februari 2016, 10:21 | Jeroen
Toneelgroep De Appel presenteert van 18 november tot en met 24 maart Het Heijermans Festival in het Appeltheater in Scheveningen. Een festival met als rode draad het rijke oeuvre van Herman Heijermans en de zee. Artistiek leider Arie de Mol heeft een grote bewondering voor deze auteur. Eerder regisseerde hij van Heijermans Ora et labora en De opgaande zon (beide stukken zijn als lezing tijdens het festival te zien).
Het Heijermans Festival kort
Woensdag 18 november is het festival gestart met Op hoop van zegen (regie Arie de Mol) gevolgd door 6x Heijermans en Pitten, beiden in december. Vanaf februari volgen er voorstellingen geïnspireerd op de zee: de onvoorspelbaarheid van de zee, de zee als inspiratiebron en prikkel van de menselijke verbeelding. David Geysen maakt een collagevoorstelling (vanaf 24 februari), Annechien de Vocht regisseert de familievoorstelling (8+) 20.000 mijlen onder zee (vanaf 24 februari) en ze verwachten de gastvoorstelling De dood en de zee (vanaf 13 februari) van het muziektheatercollectief Volksoperahuis.
Op weg naar de zee
Een avond in het teken van de voorstellingen die in februari uitkomen – Voor sommigen het eind van het land voor anderen het begin van de wereld! (regie David Geysen) en de familievoorstelling 20.000 mijlen onder zee – in het kader van Het Heijermans Festival.
In Op weg naar de zee richten we onze blik op en over ‘de grote plas’. Journalist Thijs Broer zeilde in 2013 over zee van Zeeuws Vlaanderen naar Oost Groningen en beschrijft in zijn boek Langs de kust over de veranderde houding van Nederlanders tot de zee. ‘Voor sommigen het eind van het land voor anderen het begin van de wereld!’ is het leitmotiv van Broers’ boek, dat regisseur David Geysen weer inspireerde tot een voorstelling op basis van gedichten van zeevaarders als Slauerhoff en Pessoa.
Ook nieuw in Het Heijermans Festival is de familievoorstelling 20.000 mijlen onder zee, naar het boek van Jules Verne. Regisseur Annechien de Vocht vertelt over het maakproces en de doelgroep (8+). Een andere gast tijdens deze avond is theatermaker Anna Rottier, die ons meeneemt naar de stranden van Senegal, waar zij in 2007 met lokale vissers een eigen versie maakte van Op hoop van zegen.
Verder is oud-minister Jan Pronk te gast zijn, met hem praten we over de zee als arena van de sprong naar een beter leven, over hoe om te gaan met de talloze vluchtelingen die de zee trotseren om Europa te bereiken. Fotograaf en hydro-geoloog Anton Rijsdijk vertelt over de zijn schitterende foto’s van scheepswrakken. Een selectie van deze foto’s van intrigerende wrakken op verlaten stranden over de hele wereld zijn tijdens Het Heijermans Festival te zien in de foyer van het Appeltheater. Erik Vandenberge (muzikant in Zie de mens) verzorgt de live muziek, geïnspireerd door de zee.
speeldata donderdag 11 februari 2016 aanvang 20.15 uur, grote zaal Appeltheater
Waanzee-avond
Donderdagavond 18 februari staat in het teken van hoofdgast Robert Haasnoot. Hij schreef de roman Waanzee over het best bewaarde geheim van Katwijk. In Waanzee reconstrueert hij het waargebeurde verhaal van de Gekkenlogger, die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog uitvaart. De charismatische matroos Arend overtuigt de bemanning ervan dat zij uitverkoren zijn en koers moeten zetten naar Jeruzalem. Wie Arends woorden in twijfel trekt moet dat met de dood bekopen…
Arie de Mol, zelf geboren en getogen in Katwijk, praat met Robert Haasnoot over zijn boek en over religieus fanatisme. De Appelacteurs dragen stukken uit Waanzee voor. Ook is Frank Schaper uitgenodigd. Hij is leiderschap-expert en schrijver van het boek het Dictatorvirus, waarin hij de rolmodellen van tientallen dictators (Stalin, Hitler, etc) in kaart brengt. Hij reflecteert op het Waanzee-verhaal: op het psychologisch proces met als ingrediënten: fanatisme, leiderschap, groepsdynamiek en het (nood)lot.
De avond wordt afgesloten door een jamsessie, waarin contrabassist Arie van Duijvenvoorde, gitarist René van Barneveld (van de Urban Dance Squad) en trombonist Nico Nijholt improviseren op de thema’s zee, storm en waanzin.
speeldata donderdag 18 februari 2016 aanvang 20.15 uur, grote zaal Appeltheater
Lezingen
Vrij kort na Op hoop van zegen (1900) schreef Heijermans Ora et labora (1902) en een paar jaar later De opgaande zon (1908). Deze drie stukken zijn zeer verwant aan elkaar en vormen samen een drieluik. Heijermans gaf hen respectievelijk de volgende ondertitels mee: spel van de zee, spel van het land en spel van de middenstand. Alle drie zijn het toneelteksten over mensen die worstelen met de soms barre omstandigheden waarin ze leven. In iedere lettergreep geeft Heijermans blijk van een diepe mensenkennis en een grenzeloze empathie voor de ‘mens in problemen’.
Ora et labora (spel van het land) gaat over een kleine boerengemeenschap in het Fries-Drentse veengebied. We zien trotse mensen, die nog leven in plaggenhutten en ondanks de bittere winterkou en de voortdurende armoede hun liefde en respect voor elkaar zelden verliezen. Maar deze solidariteit wordt zwaar op de proef gesteld als plotseling een kleine som geld te verdelen valt.
De opgaande zon (spel van de middenstand). Winkelier Mathijs de Sterke staat op het punt van faillissement. De grote buurman, het moderne warenhuis ‘De opgaande zon’, heeft alle omliggende panden al in bezit en aast nu ook op het zijne. Mathijs gaat het naderend onheil te lijf met een bijna onmenselijk positieve geest, die overslaat op zijn dochter Sonja. Toch hopen de problemen zich onvermijdelijk op, tot radeloosheid van de andere familieleden. Als Mathijs een ogenblik van zwakte toont, brengt dat zijn dochter tot een wanhoopsdaad.
speeldata zondag 7 februari 2016 (Ora et labora) en zondag 21 februari (De opgaande zon) aanvang 10.30 uur, grote zaal Appeltheater
