Recensie: Le Voyage Extraordinaire
23 september 2012, 15:43 | Jeroen
Georges Méliès was een van de grote pioniers van de vroege film. Met zijn fantasievolle meesterwerk Le Voyage dans la Lune hielp hij de cinema naar een hoger niveau te tillen. De documentaire Le Voyage Extraordinaire is een eerbetoon aan Georges Méliès en een verslag van de restauratie van een unieke kleurenversie van Le Voyage dans la Lune. Het resultaat van de restauratie wordt aan het eind van de film, begeleid door muziek van Air, vertoond.
Illusionist wordt filmmaker
Het eerste deel van Le Voyage Extraordinaire gaat over leven en werk van Méliès. Hij was een theatermaker en illusionist die al vroeg met film in aanraking kwam. Hij maakte als een van de eersten langere films met fantasievolle verhalen, die feeërieën genoemd werden. Al in 1902, zo’n zes jaar, nadat hij voor het eerst kennis maakte met film had Méliès zijn bekwaamheid in het filmen zo uitgebreid dat hij één van de meest legendarische films uit de vroege periode van de film kon maken: Le Voyage dans la Lune. Het is een feeërie over astronomen die besluiten naar de maan te gaan. In deze film zien we de dingen terug waar Méliès om bekend werd: een voor die tijd lange film (bijna een kwartier), trucageshots en het gebruik van meerdere shots en decors die achter elkaar gebruikt worden, waardoor de film uit meerdere scènes kon bestaan.
Dit deel van de documentaire geeft een goed beeld van de tijd waarin Méliès zijn films maakte en hoe hij daarin paste. Het belang van zijn werk wordt uitgelegd, hiervoor komen verschillende Franse regisseurs aan het woord, zoals Michel Gondry en Costa-Gavras. Het is een enigszins ouderwetse documentaire: met name de voice-over doet op sappige wijze verslag van het leven van Méliès. Dit staat in schril contrast tot de ontwikkeling die de bioscoopdocumentaire de laatste jaren heeft gekend. Het voelt dan ook meer als een tv-documentaire aan.
Jarenlang restauratieproces
Het tweede deel van de documentaire begint op het moment dat een ingekleurde versie van Le Voyage dan la Lune wordt gevonden. Het was in de tijd dat deze film gemaakt werd heel gebruikelijk om het celluloid met de hand te laten inkleuren, maar van deze film was geen ingekleurde versie bekend. Alle stappen van het restauratieproces worden in beeld gebracht: het losmaken van de celluloidframes van de rol waarop ze zitten, het digitaal aan elkaar plakken van alle snippers beeld die dit opleverde en het reconstrueren van kleur in alle frames.
Het is mooi om te zien met hoeveel toewijding en liefde de restaurateurs jarenlang aan deze film werkten. Een ingekleurde versie van Le Voyage dans la Lune was een beetje de heilige graal voor Méliès-kenners, dus zijn kosten noch moeite gespaard om deze weer beschikbaar te maken voor het publiek. Wat dat betreft is het heel jammer dat de publieke belangstelling beperkt lijkt. Ik zat bij een reguliere voorstelling op de openingsdag van de film in een vrijwel lege zaal.
Een mooi eindproduct
Het geeft veel voldoening om aan het eind van deze documentaire het eindproduct van de restauratie te kunnen zien. Door alle informatie die je meekrijgt over de film kon ik deze op een heel ander niveau waarderen. Details die anders nooit zouden opvallen, sprongen meteen in het oog. Opmerkelijk is dat onder de ingekleurde versie begeleidende muziek wordt gedraaid van de Franse band Air. Dit werkt aan de ene kant bevreemdend, omdat je eerder in de documentaire uitgebreid bent geïntroduceerd in de tijd van de film en nu krijg je iets dat daar niet in thuishoort. Aan de andere kant vind ik het positief dat ook op deze manier de verbinding wordt gezocht met de kijker van nu.
Le Voyage Extraordinaire is qua vorm een beetje een ouderwetse documentaire, maar biedt een uitstekend kader om de films van Méliès te begrijpen en waarderen. Het is mooi om te zien dat mensen zich zo enthousiast inzetten voor het behoud van dit soort werk en het is een waar eerbetoon aan Georges Méliès, net als Hugo van Martin Scorsese dat was. Het geeft dan ook veel voldoening om de ingekleurde versie van Le Voyage dans la Lune aan het eind van de documentaire te kunnen zien.
