Recensie: Her

7 maart 2014, 13:37 | Jeroen

Het is 2025, ergens in een grote stad in de Verenigde Staten. Het dagelijkse werk van Theodore Twombly (Joaquin Phoenix) bestaat uit het schrijven van brieven voor mensen die daar zelf niet aan toekomen. Deze brieven hebben meestal een emotioneel beladen boodschap. Theodore is goed in dit werk, maar hij heeft zelf moeite met het verwerken van emoties in zijn leven. Zijn vrouw Catherine (Rooney Mara) wil van hem scheiden en het stel is al enige tijd uit elkaar. Catherine verwijt hem geen echte emoties aan te kunnen. Theodore weet de breuk geen plek te geven in zijn leven. Ook zijn vriendschap met Amy (Amy Adams) en haar partner begint hij te verwaarlozen. Hij probeert de dagelijkse realiteit te ontsnappen door computerspellen te spelen en telefoonseks te hebben. Hoe kan Theodore deze sleur ontstijgen?

Een besturingssysteem met bewustzijn

Theodore is introvert, nostalgisch en niet bijzonder aantrekkelijk. Toch heeft hij niet veel moeite met het ontmoeten van vrouwen. De dates die hij heeft zorgen er echter niet voor dat de herinneringen aan Catherine verdwijnen. Totdat er iets bijzonders gebeurt. Theodore besluit een besturingssysteem met het bewustzijn van een mens aan te schaffen. Als hij een keuze mag maken voor het geslacht kies hij logischerwijs voor een vrouw. Samantha (Scarlett Johansson) is geboren, de film kan nu echt beginnen.

Hoewel alles wat zich tot dan heeft voltrokken vooral een proloog lijkt voor de rest van de film, valt er in deze proloog genoeg te beleven. De context maakt dat Her in het science-fiction genre valt. Deze vorm is echter geen doel op zich, maar puur een middel voor regisseur Spike Jonze om zijn verhaal te vertellen. Humor bijvoorbeeld vormt een van de belangrijkste ingrediënten van de proloog. Nog nooit was een scène over telefoonseks zo grappig. En het meest hilarische karakter uit de film is een soort ijspoppetje dat heel anders reageert dan je in eerste instantie zou verwachten. Ondanks de kwinkslagen zit er ook een serieuze kant aan de film. Humor blijft een belangrijk onderdeel uitmaken, maar naarmate de de film vordert gaat dramatiek een steeds grotere rol spelen. Relaties die aanvankelijk slechts beperkt werden uitgediept, krijgen steeds meer vorm. Catherine blijft belangrijk voor Theodore en de vriendschap met Amy wordt weer aangetrokken, maar de belangrijkste relatie die hij heeft in deze periode is niet met een vrouw. Of toch wel?

Obsessie of verliefdheid?

Waar Theodore in eerste instantie vooral nieuwsgierig is naar de mogelijkheden die Samantha biedt, raakt hij op den duur dermate gefascineerd door haar, dat ze een obsessie lijkt te worden. Verliest hij de grip op zijn leven door verslaafd te raken aan een besturingssysteem? Of is zijn obsessie met Samantha niets anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van gekte, zoals Amy verliefdheid raak omschrijft? Zijn vrienden lijken de onnatuurlijke relatie die Theodore met Samantha heeft te accepteren, maar zijn oude liefde Catherine ziet het anders. In de relatie die hij met Samantha denkt te hebben, ziet Catherine een bevestiging van zijn verwaarlozing van hun gebroken relatie. Ze beschuldigt Theodore ervan geen echte relatie te kunnen onderhouden en denkt dat hij verliefd is op Samantha, omdat ze alles doet wat hij wilt. Samantha op haar beurt probeert Theodore er juist van te overtuigen dat ze echte gevoelens heeft en dus niet precies doet wat Theodore verlangt.

Met deze film lijkt Jonze de kijker een spiegel voor te willen houden. Hoe zit het met onze relaties ten opzichte van mensen enerzijds en computers anderzijds? Veel contact dat wij tegenwoordig met elkaar hebben loopt immers via de computer, tablet of telefoon. Als deze ontwikkeling wordt doorgetrokken, zou er inderdaad een situatie kunnen ontstaan zoals Jonze deze schetst. En wat is dan nog menselijk? Wat onderscheidt een menselijk bewustzijn dan nog van een artificial intelligence? Is het lichamelijke het enige verschil tussen mens en computer?

Existentialistische thema’s met humor

Met sterk acteerwerk van onder andere Phoenix en Adams en een geloofwaardige Johansson als stemacteur weet Her zowel te vermaken als te intrigeren. Het door Jonze geschetste toekomstbeeld is interessant, maar niet te vergezocht en de existentialistische thema’s die hij voorlegt brengt hij met een gezonde dosis humor. Op het moment dat de film alle kanten uit lijkt te kunnen gaan, trekt Jonze aan de rem en zet de personages en daarmee de kijker weer terug op de grond, in ieder geval met één been.



Share |

Gerelateerde artikelen