Recensie: Dantons Dood
15 februari 2014, 10:25 | Jeroen
In het vorige stuk voor de Toneelgroep Amsterdam van regisseur Johan Simons zagen we de MacBeth. Hier brak hij met de tradities en dit doet het ook bij Dantons Dood.
Georg Büchner
Het stuk van Georg Büchner (1813-1837) gaat over de Franse revolutie. Büchner laat er zijn theoretische reflecties op los en probeerde het in zijn eigen leven om te zetten in de praktijk. Simons zag hier de mogelijkheid het stuk open te breken. Hij laat het publiek getuigen zijn van het proces: van woord naar reflectie naar spel en weer terug. Er is zo ruimte om het stuk geen vast punt in de tijd te geven, maar tussen de 18e en 21e eeuw te pendelen. Het decor is 21e eeuw, de personages vaak 18e eeuw en dan weer 21e eeuw.
De Oversteek Adelheid Roosen
Een mooi en gevarieerd decor overigens. Aan de rand van het toneel een grote tafel met wel honderd kaarsen die aan de start van het stuk zorgvuldig worden aangestoken door een buurtbewoner. Ja, een buurtbewoner. Onder de naam De Oversteek heeft Adelheid Roosen bedacht dat mensen die je niet zo snel in een schouwburg zal aantreffen kennis te laten maken met de schouwburg om de hoek. Zo komen gedurende de voorstelling verschillende willekeurige burgers het toneel op. Ze maken niet echt deel uit van het stuk, naast het aansteken van de kaarsen dus en hier en daar het aangeven van een jurk of boek. Soms gebruiken de acteurs ze als klankbord. Tegen de pauze aan komt een bijna oneindige golf buurtbewoners de zaal van boven binnen en verdwijnen via het toneel achter de coulissen.
Waarschijnlijk moet dit het 21ste eeuw gevoel versterken. Het versterkt vooral de chaos en het gevoel van afstand. De afstand tussen de acteurs, de buurtbewoners en uiteindelijk het publiek. De manier van spelen heeft veel weg van MacBeth. Veel monologen, weinig interactie. Door de opzet wordt dit versterkt. Wanneer je een proces volgt waar acteurs vooral met hun eigen personage bezig zijn en minder met de ander en het spel van actie-reactie, mis ik het spel element. Juist dat element zorgt ervoor dat het mij boeit. De interactie zorgt voor spanning en ontwikkeling. En dat mist.
Hans Kesting, Gijs Scholten van Aschat en Halina Reijn
Niet dat het stuk daardoor slecht is. De monologen zijn prachtig en de acteurs spelen zoals altijd bij de Toneelgroep Amsterdam steengoed. Wat wil je met Hans Kesting, Gijs Scholten van Aschat en Halina Reijn. Kesting is gewoon een sterke persoonlijkheid die de zaal muisstil krijgt wanneer hij een monoloog afsteekt, ongeacht het onderwerp weet hij je te grijpen. Scholten van Aschat is kwetsbaar en dan weer strijdbaar, kan prachtig een personage neerzetten dat je alleen al wilt volgen om te zien wat zijn volgende emotionele keuze is. Reijn is frivool en speels, onberekenbaar lijkt het soms. Dat maakt dat je altijd op je hoede bent ook al zit ze stil op de achtergrond toe te kijken. Ze speelt ook in dit stuk weer meerdere personages, dit keer vier!
Als je iets wilt leren over de Franse revolutie en je van monologen houd, is dit zeker een aanrader. Voor mij liever wat meer spel en interactie tussen de personages.
Nog tot en met 19 februari te zien in de Stadsschouwburg Amsterdam. Vanaf 12 maart door het hele land. Klik hier voor de speellijst.
