Recensie: All is Lost
19 januari 2014, 17:25 | Jeroen
Het is makkelijk voor te stellen hoe Robert Redford de handelingen van zijn personage van commentaar voorziet met zijn sonore stem in de voice-over: “Met alleen de hefboomwerking van de boom op de reling ging ik de verdwaalde container die een gat in de romp had geslagen van de Virginia Jean, het zeilschip waarmee ik solo trachtte rond de aarde te zeilen, niet loskrijgen.” Het zou bepaald niet onprettig zijn geweest om zijn warme stem als gezelschap te hebben voor de 106 minuten die All is Lost duurt, maar J.C. Chandor, de regisseur en schrijver van de film, heeft een andere keuze gemaakt.< n/p>
Geen Wilson, geen Houston
All is Lost biedt ons geen Wilson, zoals in Cast Away, geen Richard Parker, zoals in Life of Pi en geen Houston, zoals in Gravity. Het naamloze personage (ook wel Our Man genoemd) van Redford is helemaal alleen en niet het soort man dat door de eenzaamheid tegen zichzelf gaat praten, dus zegt hij het grootste deel van de film niets. Hij legt niet uit wat hij doet, wat daarvoor zijn overwegingen zijn en hoe het in zijn werk zal gaan. In plaats daarvan zie je het gebeuren, moet je zelf de verbanden leggen en het verhaal in je hoofd vormgeven.
De keuze voor een oude hoofdpersoon als deze is ongebruikelijk, maar verrassend goed uit. De man heeft duidelijk veel zeilervaring en weet in bijna alle gevallen direct wat de beste manier van handelen is. Ook is duidelijk dat hij het Nederlandse spreekwoord “haastige spoed is zelden goed” zou onderschrijven als hij het zou kennen. Iedere handeling is doelbewust en gespeend van onnodige haast. Als hij tijdens een storm besluit om een beschermingszeil op zijn schip aan te brengen en daarvoor de cabine moet verlaten haalt hij tergend langzaam de schutborden bovenaan de trap weg en plaatst ze netjes aan de kant.
Een steeds meer uitzichtloze situatie
Het maakt hem tot een baken van rust in een film die qua spanningsniveau kan wedijveren met Gravity. Na de aanvaring met het verdwaalde containerschip moet onze man met een beschadigd schip zien te overleven op de Stille Oceaan, het territorium van scholen kleine vissen, haaien en blind doorpompende mammoetschepen. Tot overmaat van ramp komt hij in een storm terecht. Al zijn vindingrijkheid en doorzettingsvermogen ten spijt wordt de situatie waarin hij zich bevindt steeds uitzichtlozer. Hij heeft daarbij zo weinig geluk dat het lot het op zijn scalp voorzien lijkt te hebben. Wanneer hij bijvoorbeeld eindelijk een vis aan de haak heeft geslagen met het vistuigje uit zijn reddingsboot wordt deze met lijn en al verzwolgen door een haai.
Al deze ellende ondergaat het personage van Redford dus woordeloos, buiten een enkele vloek en roep om hulp om. Toch had ik op ieder moment van de film een goed idee van zijn gemoedstoestand. Niet dat Redford heel expressief acteert, maar bij de aanblik van een naderende storm zegt een licht opgetrokken wenkbrauw meer dan een openvallende mond. Met die minimale verandering in zijn gezichtsuitdrukking brengt Redford zowel de verrassing, als de zekerheid hoe te reageren over. De acteerprestatie die Redford in All is Lost neerzet, is dan ook uitermate indrukwekkend.
Een uniek toevoeging aan het survivalgenre
De gekozen vorm van het tonen van de handeling zonder enige uitleg maakt All is Lost de unieke toevoeging aan het survivalgenre die het anders niet zou zijn geweest. De thematiek van de man die een eenzame strijd tegen de elementen levert, kennen we immers inmiddels wel. Robert Redford draagt met zijn subtiele spel de film met gemak en biedt daarmee J.C. Chandor de mogelijkheid om de vorm tot het uiterste door te voeren en de hele film lang vol te houden. Het hoge spanningsniveau zorgt er daarbij voor dat de ruim honderd minuten die de film duurt voorbij vliegen.
